Balık Nasıl Temizlenir ?

PULSUZ VE KÜÇÜK BALIKLAR :

Pulsuz ve küçük boydaki baliklari temizlerken biçaga gerek yoktur. Baligi sol avucunuzun içine alip sag elinizin isaret ve bas parmagi vasitasiyla baligin kafasini kopararak ve sonra bas parmaginizi karnina sokup yararak temizleyebilirsiniz. Ardindan bol suyla iyice yikamaniz gerekir.Baliklari kilçikli birakabileceginiz gibi, pisireceginiz yemege veya kendi arzunuza bagli olarak fileto da çikarabilkirsiniz. Bu islem için karnini yardiginiz parmaginizi hiç çikarmadan kuyruga kadar yürütmek ve sonra kilçigi ileri geri hafifce oynatip yumusak hareketlerle yerinden çikarmak gerekir. Bu baliklar küçük oldugu için filetolari genelde birbirinden ayirmaya gerek yoktur. Filetolari açik veya kapanmis olarak kullanabilirsiniz. Bunun istisnalari ile filetonun ne sekilde kullanilacagi yemek tariflerinde belirtilmistir. Sardalya pullu balik olmakla birlikte yine ayni yöntemle ayiklanir. Ancak ayiklamadan önce parmaklarinizla pullarini kaziyabilirsiniz. Bu islem için biçak kullanmaya gerek yoktur, çünkü pullar iri ve yumusak oldugu için parmak temasiyla yerlerinden ayrilirlar.

ORTA BÜYÜKLÜKTE VE PULSUZ BALIKLAR :

Uskumru, kolyos, istavrit, çinekop gibi orta büyüklükte ve pulsuz baliklar ise biçak yardimiyla temizlenmelidir. Anüs üzerine biçakla küçük bir kesik atiktan sonra baligin karni yarilarak iç organlari disari çikarilarak karni temizlenir. Bu arada solungaçlarinin da koparilarak çikarilmasi gereklidir. Temizlenmis baligin içi ve basi bol su ile iyice yikanmali ve karin çevresindeki siyah zarlar ile kan pihtilari biçak ucuyla iyice temizlenmelidir.

Palamut, torik gibi baliklarin karnini tamamen yarmak gerekmez. Anüsün üzerine atacaginiz derince bir biçak kesigiyle bagirsaklarin vücuttan ayrilmasi saglanir. Karin az yarilarak biçak ucuyla iç organlarin tamami disari alinir. Palamut ve torik gibi baliklari iki sekilde dograyabilirsiniz; dilimlemek veya fileto çikarmak. Eger tava veya yahni yapacaksaniz baligi 1 parmak (2 ila 2.5 santim) kalinliginda dilimler halinde kesebilirsiniz. Firin balik için fileto çikarilmasi daha iyi olur. Fileto çikarmak için baligin kuyruk kismindan baslayip kilçik paralelinde baligi ikiye ayirmak gerekir. Palamut ve torigin bas kisminda fazla bir sey olmadigindan kuyrugu ile birlikte kesip atabilirsiniz. Eger bu baliklardan lakerda yapacaksaniz dilimlerin kalinligi iki misli yani asgari 4 santim olmalidir. Lakerda için balik temizlenmesi özel itina ve islem gerektirir.

PULLU BALIKLAR:

Pullu baliklarin ise önce pullarinin kazinmasi gerekir. Bu islem için baligi yatirip kuyrugundan tutarak biçagi her iki yanina birkaç defa sürtmek gerekir. Baligin derisinin ve etlerinin zedelenmemesi, baligin kesilmemesi için biçagi dik tutmak gerekir. Iç organlarinin temizlenmesi aynen palamutta oldugu gibidir. Balik büyüklügüne ve yapilacak yemege göre bütün birakilir veya fileto çikarilir. Pilaki yapilmasi düsünülüyorsa kalin dilimlere bölebilirsiniz. Lüfer büyüklügüne göre, kofana ise mutlaka fileto yapilmalidir. Sari kanat ise lüferin küçügü oldugundan iki tarafi boyunca biçakla çizilerek bütün birakilir. Çinekopu ise çizmeye dahi gerek yoktur.
Lüfer, çinekop, sarikanat, kofana, levrek, çipura ve özellikle çorbaya uygun kirlangiç, öksüz, adabeyi ve iskorpit gibi baliklarin kafalari koparilmaz. Özellikle ilk gruptaki baliklarin yanak ve beyinleri çok lezzetlidir.

TULUM ÇIKARTMA :

Bazi pullu veya pulsuz baliklarin derisi oldukça kalindir. Örnegin sinarit veya dil baligi gibi. Bu baliklarin derisini komple çikarabilirsiniz. Bu isleme tulum çikartma denir. Bu durumda biçaginizin ucunu kuyruk kismindan derinin altina sokup biraz ayirmak ve sonra oradan tutup yavas yavas yukari dogru çekmek gerekir. Gerekirse arada biçaginizla tulum çikartmaya yardim edebilirsiniz. Bu islemlerden sonra bolca akan kan temizlenmelidir.

Pullu baliklarin temizlenmesinde pullar etrafa saçilir ve eger bu islemi mutfaginizda yapiyorsaniz etrafi batirir. Bu nedenle balikçida temizletmeyi tercih etmeniz önerilir